Một trong những điểm nổi bật của Luật Nhà ở (sửa đổi) năm 2014 là việc mở rộng điều kiện và đối tượng được sở hữu nhà ở Việt Nam. Theo đó, luật cho phép người Việt Nam định cư ở nước ngoài (Việt kiều), tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
Luật sư Nguyễn Thế Truyền - Giám đốc Công ty luật hợp danh Thiên Thanh
Việc sửa đổi này đã đáp ứng được sự mong mỏi của những người đang hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Trên thực tế, quy định cho phép người nước ngoài được mua nhà tại Việt Nam đã được thí điểm trong năm năm trở lại đây. Tuy nhiên, các điều kiện khắt khe đã khiến cho số lượng người nước ngoài được sở hữu nhà tại Việt Nam không nhiều.
Quy định mới đã nới lỏng các điều kiện cho phép người nước ngoài mua và sở hữu nhà tại Việt Nam, còn Việt kiều thì được sở hữu nhà ở như công dân trong nước.
Cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở theo thỏa thuận trong các giao dịch hợp đồng mua bán, thuê mua, cho tặng, nhận thừa kế nhà ở nhưng tối đa không quá 50 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận và có thể được gia hạn thêm theo quy định của Chính phủ nếu có nhu cầu. Thời hạn sở hữu nhà ở phải được ghi rõ trong giấy chứng nhận.
Trường hợp cá nhân nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam hoặc kết hôn với người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì được sở hữu nhà ở ổn định, lâu dài và có các quyền của chủ sở hữu nhà ở như công dân Việt Nam.
Tổ chức nước ngoài được sở hữu nhà ở theo thỏa thuận trong các giao dịch hợp đồng mua bán, thuê mua, tặng cho, nhận thừa kế nhà ở nhưng tối đa không vượt quá thời hạn ghi trong giấy chứng nhận đầu tư cấp cho tổ chức đó, bao gồm cả thời gian được gia hạn thêm.
Đối tượng áp dụng gồm tổ chức, cá nhân người nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, văn phòng đại diện của doanh nghiệp nước ngoài, quỹ đầu tư nước ngoài và chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam; cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam.
Tuy nhiên, luật cũng quy định các tổ chức, cá nhân nước ngoài chỉ được mua không quá 30% số lượng căn hộ trong một tòa nhà chung cư thương mại. Nếu là nhà ở riêng lẻ (nhà ở biệt thự, nhà ở liền kề) thì trên một đơn vị hành chính tương đương cấp phường chỉ được mua và sở hữu không quá 250 căn.
Điều kiện, thủ tục mua nhà ở Việt Nam đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân, tổ chức người nước ngoài:
Theo quy định tại Điều 5 Nghị định 99/2015/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 10/12/2015, đối với Việt kiều mang hộ chiếu Việt Nam thì phải còn giá trị và có dấu kiểm chứng nhập cảnh của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh Việt Nam. Trường hợp Việt kiều mang hộ chiếu nước ngoài thì phải còn giá trị, có đóng dấu nhập cảnh của cơ quan quản lý, kèm theo giấy tờ chứng minh còn quốc tịch Việt Nam hoặc giấy tờ xác nhận là người gốc Việt Nam.
Với cá nhân nước ngoài, hộ chiếu phải còn giá trị và có đóng dấu nhập cảnh của cơ quan quản lý. Tổ chức nước ngoài thì phải thuộc đối tượng đủ điều kiện công nhận quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam và có giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cho phép hoạt động còn hiệu lực tại thời điểm ký kết các giao dịch về nhà ở.
- Phương thức thanh toán:
Việc thanh toán tiền mua bán, thuê nhà ở có thể thực hiện thông qua tổ chức tín dụng hoặc sử dụng tiền mặt, theo sự thoả thuận giữa các bên trong nội dung hợp đồng. Còn việc thanh toán tiền mua bán, thuê mua nhà ở qua tổ chức tín dụng của tổ chức, cá nhân nước ngoài, Việt kiều và việc chuyển tiền bán, cho thuê mua nhà ở ra nước ngoài của các đối tượng này sẽ được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn cụ thể.